Onderzoek Hanzehogeschool
Op 2 oktober 2018 opende het Instituut voor Life Science & Technology een onderzoeksfaciliteit, het celkweeklab, waar onderzoek naar ROS1+ longkanker gedaan wordt. Bij Life Science & Technology wordt onderzoek gedaan naar het ontstaan van medicijnresistentie bij de ROS1+ longkanker. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Kenniscentrum Biobased Economy van de Hanzehogeschool in samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen. Er studeren studenten af op ‘Merels Wereld’ en er is een promotiebeurs toegekend. De cirkel onderwijs, onderzoek, praktijk is hiermee rond.
Christa Dijkhuizen is één van de onderzoekers, en promovendus, die vanaf het begin betrokken is bij het onderzoek naar de ROS1+ longkanker. ‘We begonnen in het docentenlabje van het Instituut voor Life Science & Technology, dus nog voordat het celkweeklab er überhaupt was. Toen het lab er eenmaal was, konden we echt los en het onderzoek groter opzetten. In eerste instantie zijn we met kleine experimenten gaan kijken hoe we de ROS1+ longkanker op DNA-niveau konden aantonen. Sinds 1 februari 2021 ben ik bezig met mijn PhD-project en ben ik voor de helft van mijn aanstelling onderzoeker en voor de andere helft docent, en betrek ik dit onderzoek bij practica met derdejaarsstudenten Medische Diagnostiek. Zij doen kleine projecten binnen het grote onderzoek. Binnenkort haken er ook twee afstudeerders aan.‘
Puntmutatie
De effectiviteit van het middel om de groei van kankercellen te remmen (een TKI) wordt aangetast door een puntmutatie. Dat is een hele kleine verandering in het DNA, die maakt dat de behandeling niet meer afdoende is. Alsof de sleutel niet meer op het slot past. Tumorcellen met de puntmutatie kunnen ondanks behandeling weer groeien en zorgen voor ziekteprogressie bij de patiënt. De Hanzehogeschool wil weten hoe dat proces op moleculair niveau werkt. Welke mutaties treden er op en welke mutaties komen het meest voor en ook welke beschikbare behandelingen nog wel en niet werken. Zo werkt de Hanzehogeschool toe naar meer kennis over vervolgbehandeling voor patiënten die resistent zijn geworden voor hun medicijnen.
De Hanzehogeschool heeft al het fusiegen, het ROS1 met het stukje gen dat daaraan vastgeplakt zit, kunnen isoleren uit cellen. Hierin gaan ze puntmutaties aanbrengen en die dan weer terugbrengen in de model-cellijnen om te kijken welk effect de puntmutatie heeft op de activiteit van ROS1 en de tumorcellen. Op die manier kan een overzicht ontstaan welke remmer z’n effectiviteit verliest bij welke puntmutatie. En dan ook te bepalen welke wel goed werken.’
Het is een hele lastige techniek, maar als het lukt, kan heel gericht het juiste medicijn ingezet worden. Een gepersonaliseerde behandeling is het doel, afhankelijk van welk type mutatie je hebt. Hoe ziet dat gen eruit, welke therapie is geschikt, maar ook juist welke therapie is juist absoluut niet geschikt.
Christa benadrukt hoe belangrijk het is om het onderzoek samen met Merel te doen. ‘Studenten vinden het ontzettend interessant en waardevol dat Merel regelmatig iets komt vertellen. Het is heel anders om onderzoek te doen met een écht iemand dan met een fictieve patiënt. Het is voor ons daarom heel belangrijk om het onderzoek aan Merel gerelateerd te houden.’ Het onderzoek dat past binnen het strategische thema Kwetsbaarheid & Passende Zorg van Hanze Healthy Ageing.